Mabangis na Lungsod

Maikling Kwento:

Ang gabi ay mabilis na lumatag sa mga gusali, lumagom sa malalaki’t maliliit na lansangan, dumantay sa mukha ng mga taong pagal sa paghanap ng lunas sa mga suliranin sa araw-araw. Ngunit ang gabi ay waring manipis na sutla lamang ng dilim na walang lawak mula sa lupa hanggang sa mga unang palapag ng mga gusali. Ang gabi ay ukol lamang sa dilim sa kalangitan sapagkat ang gabi sa kalupaan ay hinahambing ng mabangis na liwanag ng mga ilaw-dagitab.
Ang gabi ay hindi napapansin ng labindalawang taong gulang na si Adonng. Ang gabi ay tulad lamang ng pagiging Quiapo ng pook na iyon. Kay Adong, ang gabi’y naroroon, hindi dahil sa may layunin, kundi dahil sa naroroon lamang, katulad ng Quiapo. Sa walang muwang na isipan ni Adong, walang kabuluhan sa kanya kung naroroon man o wala ang gabi- at at ang Quiapo.
Ngunit isang bagay ang may kabuluhan kay Adong sa Quiapo. Alisin na ang mga nagtatayugang gusali roon, alisin na ang bagong lagusan sa ilalim ng lupa, alisin na ang mga tindahang hanggang sa mga huling oras ng gabi’y mailaw at maingay. Huwag lamang matitinag ang simbahan at huwag lamang mababawasan ang mga taong pumapasok at lumalabas doon dahil sa bagay na hinahanap sa isang marikit na altar. Sapagka’t ang simbahan ay ang buhay ni Adong.
Kung ilang hanay ang mga pulubing naroroon at mga nagtitinda ng tiket ng sweepstakes, ng kandila, ng kung anu-anong ugat ng punungkahoy at halaman. At sa mga hanay na iyon ay nakatunghay ang simbahan, naaawa, nahahabag. At nakatingala naman ang mga nasa hanay na iyon, kabilang si Adong. Hindi sa simbahan kundi sa mga taong may puso na upang dumukot sa bulsa at maglaglag ng singko o diyes sa maruruming palad.
Napapaiyak na si Adong, Waling-waling ang tingin niya sa mga ilaw dagitab na parang mga piraso ng apoy na ikinalat sa kalawakan. Kanina pa siyang tanghli sa loob ng marusing na bakuran ng simbahan. Nagsawa na ang araw sa kanyang likod na bahagya nang nadaramtan at nangawit na ang kanyang mga bisig sa kalalahad ng kamay, ngunit ang mga sentimong kumakalansing sa kanyang bulsa ay wala pang tunog ng babala. Babalang ipinararamdam ng pangangalam ng kanyang sikmura at sinasapian pa ng takot na waring hidad na gumagapang sa kanyang katawan.
“Mama… Ale, palimos na po.”
Ang maraming mukhang nagdaraan ay malamig na parang bato, ang ibang mga kamay ay hiwatig ng pagwawalang-bahala, ang hakbang ay nagpapahalata ng pagmamadali- ng pag-iwas.
“Singko po lamang, Ale… hindi pa po ako nanananghali!”
Kung may pumapansin man sa pananawagan ni Adong, ang nakikita naman niya ay irap, pandidiri, pagkasuklam. Pinanghahanapbuhay ‘yan ng mga magulang para may maisugal, madalas marinig ni Adong. Nasasktan siya sapagkat ang bahagi ng pangungusap na iyon ay untag sa kanya ni Aling Ebeng, ang matandang pilay na kanyang katabi sa dakong liwasan ng simbahan.
Halos araw-araw, lagi siyang napapaiyak, hindi lamang niya ipinahahalata kay Aling Ebeng, ni kaninuman sa naroroong mga pulubi. Alam niyang hindi maiiwasan ang pahingi ni Bruno ng piso sa kanya, sa lahat.
“May reklamo?” Nakakasindak ang tinig ni Bruno. Ang mga mata nito’y nanlilinsik kapag nagpatumpik-tumpik siya sa pagbibigay. Sa gayong kalagayan, ang mga kamay ni Adong ay nanginginig pa habang inilalagay niya sa masikim na palad ni Bruno ang salapi, mga sentimong matagal ding kumalansing sa kanyang bulsa, ngunit kalian man ay hindi nakarating sa kanyang bituka.
“Maawa na po kayo, Mama… Ale… gutum na gutom na ako!”
Ang mga daing ay walang halaga, waring mga patak ng ulan sa malalaking bitak ng lupa, Ang mga tao’y waring lantad sa paglilimos. Ang mga tao’y naghihikahos na rin. Ang panahon ay patuloy na ibinuburol ng karukhaari.
Ang kampana ay tumugtog at sa loob ng simbahan, pagkaraan ng maikling sandali, narinig ni Adong ang pagkilos ng mga tao, papalabas, waring nagmamadali na tila bas a wala pang isang oras na pakakatigil sa simbahan ay napapaso, nakararamdam ng hapdi, hindi sa katawan, kundi sa kaluluwa. Natuwa si Adong. Pinagbuti niya ang paglalahad ng kanyang palad at pagtawad sa mga taong papalapit sa kanyang kinaroroonan.
“Malapit ng dumating si Bruno… “ ani Aleng Ebeng na walang sino mang pinatutungkulan. Manapa’y para sa lahat na maaaring makarinig
Biglang-bigla, napawi ang katuwaan ni Adong. Nilagom ang kanyang bituka ang nararamdamang gutom. Ang pangangambang sumisigid na kilabot sa kanyang mga laman at nagpapatindig sa kanyang mga balahibo ay waring dinaklot at itinapon sa malayo ng isang mahiwagang kamay. Habang nagdaraan sa kanyang harap ang tao- malamg walang awa, sa kanyang kalooban. Kung ilang araw na niyang nadarama iyon, at hanggang sa ngayon ay naroroon pa’t waring umuuntag sa kanya na gumawa ng isang marahas na bagay.
Ilang singkong bagol ang nalaglag sa kanyang palad, hindi inilagay kundi inilaglag,
sapagkat ang mga palad na nagbigay ay nandidiring mapadikit sa marurursing na palad na wari bang mga kamay lamang na maninipis ang malilinis. Dali-daling inilagay ni Adong ang mga bagol sa kanyang bulsa. Lumikha iyon ng bahaw na tunog nang tumama sa iba pang sentimong nasa kanyang lukbutan. Ilan pang bagol ng nalaglag sa kanyang palad at sa kaabalahan niya’y hindi napansing kakaunti na nag taong lumalabas mula sa simbahan, Nakita na naman ni Adong ang mga mukhang malamig, ang imbay ng mga kamay na nagpapahiwatig ng pagwawalang- bahala,ang mga hakbang ng pagmamadaling pag-iwas,
“Adong.. ayun na si Bruno,” naririnig niyang wika ni Aling Ebeng.
Tinanaw ni Adong ang ininuso sa kanya ni Alling Ebeng. Si Bruno nga. Anf malapad na katawan. Ang namumutok na mga bisig. Ang maliliit na ulong pinapangit ng suot na gora. Napadukot si Adong sa kanyang bulsa. Dinama niya ang mga bagol. Malamig. At ang lamig na iyon ay waring dugong biglang umagos sa kanyang mga ugat. Ngunit and lamig na iyon ay hindi nakasapat upang ang apoy na nararamdaman niya kangina pa ay mamatay. Mahigpit niyang kinulong sa kanyang palad ang mga bagol.
“Diyan na kayo, Aling Ebang… sabihin ninyo kay Bruno na wala ako!” mabilis niyang sinabi sa matanda.
“Ano? Naloloko ka na ba, Adong? Sasaktan ka ni Bruno. Nakita ka na ni Bruno!”
Narinig naman ni Adong ang sinabi ng matanda, nagpatuloy pa rin sa paglakad, sa simula’y marahan, ngunit nang makubli siya sa kabila ng bakod ng simbahan ay pumulas siya ng takbo. Lumusot siya sa pagitan ng mga dyipni na mabagal sa pagtakbo. Sumiksik sa kakapalan ng mga taong salu-salubong sa paglalakad. At akala niya’y nawala na siya sa loob ng sinuot niyang munting iskinita.
Sumandal siya sa isang post eng kuryente. Dinama niya ang tigas niyon sa pamamagitan ng kanyang likod. At sa murang isipan ni Adong ay tumindig ang tahumpay ng isang musmos na paghihimagsik, ang paglayo kay Bruno, ang paglayo sa Quiapo, ang paglayo sa gutom, sa malalamig na mukha, sa nakatunghay sa simbahan, sa kabangisang sa mula’t-mula pa’y nakilala niya at kinasuklaman. Muling dinama niya ang mga bagol sa kanyang bulsa. At iyon ay matagal din niyang pinakalansing.
“Adong!” sinundan iyon ng papalapit na mga yabag.
Napahindik si Adong. Ang basag na tinig ay naghatid sa kanya ng lagim.
Ibig niyang tumakbo. Ibig niyang ipagpatuloy ang kanyang paglayo. Ngunit ang mga kamay ni Bruno ay parang bakal na nakahawak na sa kanyang bisig, niluluray na ang munting lakas na nagkaroon ng kapangyarihang maghimagsik laban sa gutom, sa pangamba at sa kabangisan.
“Bitiwan mo ako Bruno! Bitiwan mo ako!” nasigaw na lamang si Adong, Ngunit hindi na niya narinig ang basag na tinig. Naramdaman na lamang niya sa kanyang mukha ang malulupit na palad ni Bruno. Natulig siya, Nahilo. At pagkaraan ng ilang saglit, hindi na niya naramdaman ang kabangisan sa kapayapaang biglang kumandong sa kanya.